Hoe merk ik het?

• Pijn in de onderbuik
• Onregelmatig bloedverlies

Hoe werkt het?

• Een cyste is een met vocht gevulde blaas. Die kunnen overal in het lichaam ontstaan, ook in de eierstokken. We onderscheiden daar verschillende soorten:
• Functionele cyste: deze komen verreweg het meeste voor. Ze ontstaan als volgt: een eicel rijpt uit in een blaasje (follikel). Bij de ovulatie barst de follikel en komt het eitje in de buikholte terecht. Soms barst de follikel niet en dan ontstaat een cyste die enkele centimeters groot kan worden. Zo'n functionele cyste verdwijnt meestal spontaan.
• Cyste-adenoom: goedaardig gezwel van de eierstok. Is een cyste, gevuld met vocht of slijm
• Endometrium cyste: In de eierstok kan zich baarmoederslijmvlies bevinden. Met iedere menstruatie bloedt dit weefsel mee. Zo kan zich in de eierstok een steeds groter wordende cyste ontwikkelen, gevuld met oud bloed. Naar het aspect van dat oude bloed noemt men een dergelijke cyste wel een "chocoladecyste".
• Dermoidcyste: een zeldzaam, merkwaardig gezwel dat zich in de eierstok kan ontwikkelen. Kan allerlei structuren bevatten die tot de huid behoren: tanden, haren, talg.
• Kwaadaardige eierstokcyste (wordt apart beschreven in het hoofdstuk "Eierstokkanker).
• De door cysten veroorzaakte verschijnselen variëren sterk: meestal geven ze geen klachten. Ze kunnen pijn veroorzaken in de onderbuik of onregelmatig bloedverlies. Door de grote cyste kan de eierstok om zijn steel kantelen. Dat veroorzaakt een acute heftige pijn in de onderbuik.

Hoe ontstaat het?

Een functionele cyste ontstaat doordat de ei-rijping niet goed verloopt. Dat gebeurt vooral aan het begin en het einde van de vruchtbare levensfase, dus in de puberteit en vlak voor de menopauze. Een endometrium cyste is gevolg van een aandoening, waarbij zich baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder bevindt (endometriose). Voor de andere cysten is geen speciale oorzaak aan te geven.

Hoe ga ik er zelf mee om?

U kunt zelf weinig doen.

Hoe gaat de arts er mee om?

De dokter kan de cyste vaststellen bij inwendig onderzoek en anders wel bij echoscopisch onderzoek. Zonodig kan met laparoscopisch onderzoek de aard van de cyste nader worden onderzocht. Laparoscopie is een techniek waarbij (onder narcose) koolzuurgas in de buikholte wordt geblazen. Vervolgens wordt met een kijker het inwendige van de buikholte worden bekeken. Zonodig worden hapjes genomen van de eierstok voor nader onderzoek. Het verdere beleid hangt af van de bevindingen. Vaak kan worden afgewacht en verdwijnt de cyste spontaan. Geeft de cyste klachten, dan kan hij worden verwijderd, eventueel met een kijkoperatie. Stelregel is om cysten groter dan zeven centimeter te verwijderen.

Wetenschappelijk nieuws