Hoe merk ik het?
- Perioden met pijn in de linker onderbuik
- Pijn gepaard gaande met obstipatie of diarree
- Komt nauwelijks voor bij mensen onder de 50
Hoe werkt het?
Divertikels zijn uitstulpingen van de dikke darm. Ze zitten vooral in het laatste deel van de dikke darmen (links in de buik) en ontstaan pas op latere leeftijd (na het vijftigste jaar). Vrijwel iedereen krijgt ze in zekere mate. Bij de meeste mensen leidt dat niet tot klachten. Maar soms kunnen divertikels tot chronische klachten leiden in de linker onderbuik met pijn, soms obstipatie of diarree. Dat komt omdat een of meer uitstulpingen ontstoken raken. We spreken dan van diverticulitis. Dergelijke ontstekingen gaan gepaard met koorts, buikpijn en moeite met ontlasting. De ontstekingen kunnen heel hevig zijn en ziekenhuisopname noodzakelijk maken. Meestal genezen ze spontaan door rust. Een andere, behoorlijk ernstige complicatie van diverticulosis kan een bloeding zijn uit een van de divertikels. U kunt dan grote hoeveelheden bloed via de anus verliezen.
Hoe ontstaat het?
Divertikels ontstaan op zwakke plekken in de dikke darm. Ze zijn een gevolg van veroudering. Een vezelarme voeding (waarbij de darmen dus harder moet knijpen) kan aan het ontstaan ervan bijdragen. Een ontsteking in een divertikel (diverticulitis) ontstaat meestal doordat ontlasting in een divertikel blijft zitten.
Hoe ga ik er zelf mee om?
Het zal duidelijk zijn dat divertikels die geen klachten geven ook niet behandeld hoeven te worden. Ze horen nu eenmaal bij het ouder worden. Zijn er wel klachten in de vorm van ongecompliceerde pijn, dan biedt een vezelrijk dieet (groente, fruit, volkerenproducten) vaak uitkomst. De darmen raakt door vezelrijk voedsel minder verkrampt. Ook een volume vergrotend laxeermiddel kan helpen.
Hoe gaat de arts er mee om?
Is er sprake van een ontsteking raadpleeg dan uw huisarts. Deze zal u meestal rust en een vloeibaar dieet voorschrijven. Vaak treedt dan vanzelf verbetering op. Maar soms kan de ontsteking zo ernstig zijn (met hevige buikpijn en koorts) dat ziekenhuisopname noodzakelijk is en zelfs een operatie moet plaatsvinden. Hebt u regelmatig ernstige problemen dan wordt soms besloten het stuk darmen dat door diverticulosis is aangetast in zijn geheel te verwijderen. Natuurlijk moet u onmiddellijk naar de dokter als u plotseling bloed via de anus begint te verliezen.
Wetenschappelijk nieuws
Er is geen daling van de kans op darmkanker bij ruime hoeveelheid inname van voedingsvezels. Een relatie met o.a. diverticulosis coli werd eerder wel aangetoond. Colorectale kanker is na prostaat- en longkanker de 3e meest voorkomende kanker bij de man, en na borstkanker de 2e meest voorkomende kanker bij de vrouw. Deze ziekte bezit de 2e plaats in termen van mortaliteit door kanker, met ongeveer 2.000 gerapporteerde sterfgevallen per jaar. Bron: FUS 99-6-86.
Zeker eenderde van de Nederlandse bevolking heeft, meestal zonder dit te weten, divertikels, zogenaamde ballonachtige uitstulpsels in onder andere de dikke darm. Deze divertikels zijn meestal onschuldig, maar bij zo"n tien tot vijfentwintig procent van de mensen treden er ontstekingen op. Dit kan leiden tot milde klachten, maar ook tot zeer ernstige en levensbedreigende complicaties, zoals het doorbreken van de darm. Het gevarieerde ziektebeeld heeft door de jaren heen geleid tot een gevarieerde aanpak. Chirurg i.o. Bastiaan Klarenbeek ontwikkelde een classificatie- en indicatiesysteem dat meer duidelijkheid moet geven in de te kiezen behandeling. Daarnaast ontdekte hij dat een laparoscopische ingreep (kijkoperatie) duidelijk voordelen biedt ten opzichte van een open-buikoperatie, zowel als het gaat om complicaties als om kosten voor de gezondheidszorg. Klarenbeek promoveert op woensdag 12 mei aan VU medisch centrum te Amsterdam. Klarenbeek is wereldwijd de eerste die de twee soorten operaties, laparoscopisch en open-buik, naast elkaar heeft vergeleken in een klinisch onderzoek waaraan 104 patiënten meededen. In vergelijking met de groep open-buikoperatie was het operatieve herstel bij de groep patiënten die een laparoscopische operatie ondergingen veel beter. Er traden 27% minder complicaties op zoals naadlekkages, grote abcessen en littekenbreuken. Ook hadden deze patiënten minder pijn en konden ze sneller het ziekenhuis verlaten. Daarnaast levert een laparoscopische behandeling niet de vaak gevreesde verhoging van zorgkosten op. Hoewel een laparoscopische ingreep duurder is en langer duurt dan een open-buikoperatie, zijn de totale kosten (inclusief opnamekosten, medicijnkosten en kosten van revalidatie) niet hoger in vergelijking met een open-buikoperatie. Aan de hand van de vele variaties in klachten en fysieke gevolgen van de ontsteking ontwikkelde Klarenbeek een behandelingsgericht classificatiesysteem. Hierdoor wordt het voor behandelaars makkelijker om een keuze te maken in de voor de patiënt beste behandeling. Hierbij werden ook een aantal risicogroepen gedetecteerd, die eerder in aanmerking kunnen komen voor een operatie, om zo een gecompliceerde voortgang te voorkomen. Het gaat hierbij om patiënten met bijvoorbeeld nierfalen, een autoimmuunziekte of patiënten die ontstekingsremmende medicijnen gebruiken.
