Hoe merk ik het?

Een verhoogd cholesterol gehalte geeft geen verschijnselen

Hoe werkt het?

Cholesterol is een vetachtige stof. Het lichaam heeft cholesterol nodig voor de aanmaak van bijvoorbeeld hormonen, de celwand en gal. Er bestaan meerdere soorten cholesterol. De belangrijkste zijn het HDL- en het LDL-cholesterol. HDL-cholesterol heeft een gunstige effect op de bloedvaten, LDL-cholesterol een ongunstige. Er wordt ook vaak gesproken over de cholesterol-ratio. Dit is het totale cholesterolgehalte gedeeld door het HDL-cholesterol. Een hoge cholesterol-ratio is ongunstig, een lage (vier of lager) is gunstig voor de bloedvaten. De hoogte van het cholesterolgehalte in uw bloed wordt uitgedrukt in aantal millimol per liter. Minder dan vijf millimol per liter (5 mmol/L) is normaal. Meestal is het cholesterolgehalte echter wat hoger: tussen vijf en zeseneenhalf. Het gemiddelde cholesterolgehalte stijgt naarmate men ouder wordt. Bij een cholesterolgehalte tussen zeseneenhalf en acht en zeker bij een gehalte boven de acht is er sprake van een verhoogd cholesterolgehalte (hypercholesterolaemie). Van een verhoogd cholesterolgehalte merkt u niets. Het is geen ziekte en geeft op zichzelf geen klachten. Wel is het een risicofactor voor het krijgen van hart- en vaatziekten, zoals angina pectoris (pijn op de borst), een hartinfarct of een beroerte.

Hoe ontstaat het?

• Uw lichaam maakt zelf het grootste deel van het cholesterol aan in de lever. Daarnaast wordt cholesterol opgenomen uit de voeding. Verzadigde vetten in de voeding (kort gezegd: dierlijke en vaste vetten) hebben een ongunstig effect op het totaal cholesterolgehalte en de cholesterol-ratio, meervoudig onverzadigde vetten (plantaardige en vloeibare vetten, visolie) een gunstige.
• Bij sommige mensen wordt een te hoog cholesterolgehalte veroorzaakt door een erfelijke aanleg (familiaire hypercholesterolaemie).

Hoe ga ik er zelf mee om?

• Het is alleen verstandig uw cholesterol te laten meten indien:
• u zelf een hart- en vaatziekte heeft of heeft gehad;
• een broer, zus of ouder een duidelijk verhoogd cholesterolgehalte hebben of voor hun 60e levensjaar een hart- en vaatziekte;
• u meerdere risicofactoren voor het krijgen van een hart- en vaatziekte heeft.
• Een duidelijk verhoogd cholesterolgehalte zal door dieet alleen niet weer helemaal normaal worden. Door gezond te leven kunt u echter zelf wel meewerken aan het verlagen van uw cholesterolgehalte.
• Een gezonde leefstijl betekent:
• gezond en gevarieerd eten (beperk de hoeveelheid vet, kies magere producten met onverzadigd vet zoals plantaardige olie of dieetmargarine in plaats van verzadigd vet zoals roomboter, volle melk en vet vlees; visolie, in grote hoeveelheid aanwezig in vette vis als haring en makreel, heeft een gunstig effect);
• niet roken;
• maximaal twee glazen alcohol per dag;
• regelmatige lichaamsbeweging;
• streven naar een normaal lichaamsgewicht.
• Een gezonde leefstijl heeft ook een gunstig effect op de andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals suikerziekte en hoge bloeddruk.

Hoe gaat de arts er mee om?

Als bij u een te hoog cholesterolgehalte is vastgesteld, gezonde voeding en leefstijl onvoldoende helpen en het voor uw gezondheid toch van belang is het cholesterolgehalte omlaag te brengen, kan worden gekozen voor medicijnen. Tegenwoordig wordt dan voornamelijk gebruik gemaakt van statines. Statines remmen de aanmaak van cholesterol door het lichaam en verlagen daardoor het cholesterolgehalte. Na het stoppen van deze medicijnen stijgt het cholesterolgehalte weer. U moet ze dus jarenlang gebruiken. Bij personen die lijden aan hart- en vaatziekten (ook diabetes) wordt gestreefd naar een sterk verlaagd cholesterolgehalte. Dezen krijgen vrijwel altijd een statine voorgeschreven.

Geen wetenschappelijk nieuws gevonden