Hoe merk ik het?
- Acute ontsteking van de huid, meestal aan het onderbeen of in het gezicht
- Vaak begint de ontsteking plotseling; met een koude rilling, waarna hoge koorts ontstaat, soms met misselijkheid en braken
- De huid is rood en pijnlijk
Hoe werkt het?
Wondroos is een infectie van de huid die meestal veroorzaakt wordt door de Streptococcusbacterie. Zo'n infectie maakt u acuut ziek, met plotseling hoge koorts (vaak voorafgegaan door een koude rilling) en gaat meestal ook gepaard met braken en hoofdpijn. Dit komt doordat de Streptococcus een giftige stof (toxine) produceert. De huid van het aangedane lichaamsdeel wordt rood en glanzend, vaak met een scherpe begrenzing van de normale huid. Soms ontwikkelen zich blaren. We spreken dan van belroos. De ontsteking doet zich het meest voor in een van beide onderbenen of op het hoofd.
Hoe ontstaat het?
De bacterie die wondroos veroorzaakt dringt de huid binnen via een defect(je) in de huid zoals een wondje of via een eczeemplek. Zo'n defectje is echter lang niet altijd zichtbaar. Als zich eens een wondroosinfectie heeft voorgedaan kan dat later (soms vele jaren later nog) opnieuw gebeuren. Sommige mensen hebben regelmatig last. Terugkerende ontstekingen beschadigen het lymfevatstelsel in het been. Op den duur kan daardoor wat zwelling van het been ontstaan.
Hoe ga ik er zelf mee om?
Aan een eenmaal ontstane infectie kunt u zelf weinig meer doen. Heeft u een koude rilling, dek uzelf dan toe met extra dekens. Later kan het verkoeling geven als u het aangedane lichaamsdeel bedekt met natte omslagen.
Hoe gaat de arts er mee om?
Ga met klachten zoals hier beschreven naar uw huisarts. Deze zal u penicilline voorschrijven. Daarmee nemen de klachten na enkele dagen af. Als de plek waar de bacterie de huid is binnengedrongen zichtbaar is, moet deze worden behandeld. Doet de infectie zich regelmatig voor dan is het raadzaam goed passende steunkousen te dragen. U krijgt daardoor minder vochtophoping in het been en de bacterie kan daardoor minder makkelijk opnieuw toeslaan. Als u desondanks vaak last houdt kan het zinvol zijn maandelijks een injectie met een langwerkende penicilline te laten zetten. Daarmee wordt de bacteriegroei onderdrukt. Spreek eventueel af met uw arts dat u een voorraadje penicilline in huis heeft, zodat u onmiddellijk met de medicijnen kunt beginnen als de ontsteking weer eens de kop opsteekt.
Wetenschappelijk nieuws
Uit internationaal onderzoek waar het UMC Utrecht aan meewerkte blijkt dat het wellicht tóch mogelijk is om een veilig vaccin te maken tegen de vleesetende bacterie groep A-streptokok. Jaarlijks krijgen wereldwijd 700 miljoen mensen een infectie met deze ziekmakende bacterie. Tegen de Groep A streptokokkenbacterie leek het lang onmogelijk een vaccin te maken. Vaccins bestaan uit stukjes bacterie en ‘leren’ zo het immuunsysteem de bacterie op te ruimen. Bij eerdere proeven met vaccins leerde het immuunsysteem inderdaad de bacterie op te ruimen, maar ook om het eigen lichaam aan te vallen (dat verschijnsel heet ‘kruisreactiviteit’). Sinds 1979 was het daarom verboden om Groep A streptokokken-vaccins te testen. Dat verbod is pas in 2006 opgeheven waardoor de afgelopen dertig jaar slechts één vaccin getest is in klinische trials. Onderzoeker dr. Nina van Sorge van het UMC Utrecht en collega’s van de University of California San Diego School of Medicine hebben mogelijk een oplossing voor de gevaarlijke kruisreactiviteit gevonden. Via genetische modificatie pasten ze een suiker aan het oppervlak van de ziekmakende bacterie aan. Daardoor is het nog wel als vaccin bruikbaar, maar is de kans op kruisreactiviteit heel erg klein. In muizen werkt het vaccin goed. De dieren zijn beschermd tegen de ziekmakende bacterie. “Deze resultaten brengen het onderzoek naar een vaccin tegen groep A-streptokokken een stap verder”, zegt Van Sorge. “Als er hopelijk ooit een vaccin komt tegen deze bacterie, dan denk ik dat de aangepaste oppervlaktesuiker daar onderdeel van is.” Van Sorge en collega-onderzoeker Victor Nizet van University of California San Diego hebben patent aangevraagd op de structuur van de aangepaste oppervlaktesuiker. Ze hebben contact met een vaccinfabrikant over de mogelijkheid om de oppervlaktesuiker verder te testen als onderdeel van een vaccin tegen groep A-streptokokken. De Amerikaanse Emory University en het Yerkes National Primate Research Center starten op basis van deze resultaten een vaccin tegen groep A-streptokokken testen in primaten. De Groep A streptokokkenbacterie veroorzaakt jaarlijks ongeveer 700 miljoen infecties, die leiden tot keelontsteking en wondroos, maar ook levensbedreigende aandoeningen als bloedvergiftiging, vleesetend syndroom, en acuut reuma. Wereldwijd overlijden elk jaar ongeveer een half miljoen mensen aan de gevolgen van Groep A streptokokkeninfecties. Er is nog altijd geen effectief en veilig vaccin om deze infecties te voorkomen. Dr. Nina van Sorge werkt bij de afdeling Medische microbiologie van het UMC Utrecht. Ze beschrijft de resultaten in het tijdschrift Cell Host & Microbe van deze week.