Hoe merk ik het?

• De enkel is verzwikt, plotseling naar binnen geklapt.
• Meteen daarna is de enkel pijnlijk, maar nog wel te belasten
• In de uren daarna ontstaat een geringe tot aanzienlijke zwelling rond de enkel

Hoe werkt het?

De voet zit als het ware ingeklemd tussen de binnen- en buitenenkel. Daar wordt hij op zijn plaats gehouden door de pezen van spieren die van het onderbeen naar de voet lopen en door de enkelbanden. Bij het verzwikken of verstuiken van de enkel klapt de voet plotseling naar binnen. Daarbij kunnen deze structuren in en rond de enkel beschadigd raken. Het bot van de enkel kan afbreken. U hebt dan een gebroken enkel. Maar vaker raken andere structuren beschadigd, meestal zijn dit de enkelbanden. Grofweg maken we onderscheid tussen een verzwikte en een verstuikte enkel. Een verzwikking is in feite een lichte verstuiking. De enkelband is wat opgerekt maar niet ingescheurd. Er ontstaat dus ook geen bloeding rond de enkel. Onder de buitenenkel kan een geringe zwelling ontstaan. Deze neemt na een paar dagen af tegelijk met de pijn. Na een of twee weken kunt u de enkel weer volledig belasten. Bij een verstuiking is de enkelband wel geheel of gedeeltelijk ingescheurd. Daarbij zijn enkele bloedvaten beschadigd waardoor een bloeduitstorting rond de enkel is ontstaan. Zo'n bloeduitstorting kan behoorlijk groot zijn. In de dagen na het ongeval verspreidt de zwelling zich langzaam over de voet. Die kan verkleuren van paars tot groen en geel als gevolg van het zich verspreidende bloed.

Hoe ga ik er zelf mee om?

Ga na het voorval onmiddellijk na of u de enkel nog kunt belasten. Is dat niet het geval, roep dan een arts want de enkel zou gebroken kunnen zijn. Als u de enkel wel kunt belasten koel de enkel dan met koud water of ijs (Let op: geen ijs of icepacks direct op de huid!). Houd de voet omhoog. Eventueel kan de enkel ingezwachteld worden met een niet-elastische zwachtel. De dag na het voorval zal bij het opstaan de enkel stijver en pijnlijker zijn dan de avond tevoren. Na wat oefenen neemt die stijfheid weer af. Probeer of u weer wat kunt lopen. Valt dat tegen, forceer dan niet maar oefen de enkel in rust door de voet voor- en achterwaarts te bewegen. Zijn de klachten na een paar dagen duidelijk afgenomen, breid dan uw activiteiten geleidelijk uit. Wees met sporten nog voorzichtig.

Hoe gaat de arts er mee om?

Kunt u direct na het voorval de enkel niet belasten, ga dan meteen naar een arts. De enkel zou gebroken kunnen zijn. Als bij onderzoek of door een foto blijkt dat de enkel gebroken is, zal de arts u voor behandeling naar het ziekenhuis sturen. Staan de botfragmenten niet goed ten opzichte van elkaar dan volgt een operatie waarbij de botfragmenten aan elkaar geschroefd worden. De enkel mag daarna gedurende zes weken niet belast worden. Kon u direct na het voorval de enkel nog wel belasten of blijkt uit nader onderzoek dat de enkel niet gebroken is, handel dan als hierboven is beschreven. Is de enkel na een paar dagen nog steeds erg pijnlijk raadpleeg dan opnieuw de arts. Als de zwelling wat is afgenomen is het onderzoek beter uit te voeren. Blijken de enkelbanden geheel of gedeeltelijk ingescheurd te zijn dan zal de arts, zodra de zwelling is verdwenen, een tapebandage aanleggen. Probeer hiermee, al naar gelang de pijn, de voet zo gewoon mogelijk af te wikkelen. Na twee weken komt u terug voor controle. Zonodig wordt de bandage nog twee maal vernieuwd. U mag de belasting van de enkel dan geleidelijk opvoeren. Fietsen helpt om de enkel weer soepel te maken. Daarna mag u de enkel belasten op een vlakke ondergrond. Het duurt een maand of drie voordat de enkelbanden weer volledig hersteld zijn. Pas na die tijd mag u de enkel weer blootstellen aan onverwachte bewegingen. Bij hervatting van het sporten is het aan te raden gedurende enige tijd tevoren enkele stroken sporttape aan te leggen over de buitenzijde van de enkel.

Wetenschappelijk nieuws