Hoe merk ik het?

• Vergrote schildklier
• Zwelling in de hals
Hoe bereid ik me voor? Gesprek arts Kennisquiz Checklist Medicijngebruik

---

Zoek een medicijn Zoek nieuws Stuur door
Hoe werkt het?Struma of krop, betekent niets anders dan een vergrote schildklier. Op zich is dat geen ziekte, maar er zijn wel een aantal ziekten die struma kunnen veroorzaken. De schildklier is een klier die bestaat uit twee kwabben die onder tegen het strottenhoofd aan ligt. Met wat oefening is hij meestal net te voelen. In de schildklier wordt een hormoon geproduceerd, het schildklierhormoon of thyroxine. Thyroxine bevat jodium. Met thyroxine wordt de stofwisseling in het lichaam geregeld: hoe meer thyroxine in het bloed, hoe hoger het niveau van de stofwisseling en omgekeerd. Bij struma kan de stofwisseling normaal zijn, maar ook verhoogd of verlaagd.
• In de zwangerschap en soms ook in de puberteit kan de schildklier licht vergroot zijn. Dat is geen ziekelijke toestand en de schildklier functioneert normaal.
• In bepaalde streken op de wereld komt weinig jodium voor in het voedsel. Daardoor kan de schildklier niet voldoende thyroxine produceren. Als reactie daarop wordt de schildklier groter, soms wanstaltig groot, met verschillende knobbels erin. We noemen dat endemisch struma. Vroeger kwam dat ook voor in bepaalde streken in het oosten van ons land. Sinds jaren wordt in de fabriek jodium toegevoegd aan het keukenzout dat we gebruiken bij het bereiden van eten (Jozo staat voor jodium zout). Sindsdien komt endemisch struma niet meer bij ons voor.

Hoe werkt het?

• Struma of krop, betekent niets anders dan een vergrote schildklier. Op zich is dat geen ziekte, maar er zijn wel een aantal ziekten die struma kunnen veroorzaken. De schildklier is een klier die bestaat uit twee kwabben die onder tegen het strottenhoofd aan ligt. Met wat oefening is hij meestal net te voelen. In de schildklier wordt een hormoon geproduceerd, het schildklierhormoon of thyroxine. Thyroxine bevat jodium. Met thyroxine wordt de stofwisseling in het lichaam geregeld: hoe meer thyroxine in het bloed, hoe hoger het niveau van de stofwisseling en omgekeerd. Bij struma kan de stofwisseling normaal zijn, maar ook verhoogd of verlaagd.
• In de zwangerschap en soms ook in de puberteit kan de schildklier licht vergroot zijn. Dat is geen ziekelijke toestand en de schildklier functioneert normaal.
• In bepaalde streken op de wereld komt weinig jodium voor in het voedsel. Daardoor kan de schildklier niet voldoende thyroxine produceren. Als reactie daarop wordt de schildklier groter, soms wanstaltig groot, met verschillende knobbels erin. We noemen dat endemisch struma. Vroeger kwam dat ook voor in bepaalde streken in het oosten van ons land. Sinds jaren wordt in de fabriek jodium toegevoegd aan het keukenzout dat we gebruiken bij het bereiden van eten (Jozo staat voor jodium zout). Sindsdien komt endemisch struma niet meer bij ons voor.

Hoe ontstaat het?

• Er zijn ziekten waarbij door een aangeboren afwijking niet voldoende thyroxine wordt gevormd. Net als bij endemisch struma gaat de schildklier als reactie daarop groeien. De schildklier gaat meerder harde knobbels bevatten (multinodulair struma). Meestal zijn er dan meer gevallen van struma in de familie.
• De ziekte van Graves is een auto-immuun aandoening, waarbij het lichaam antistoffen produceert tegen de eigen schildklier. De schildklier zwelt daarbij op en er komt ook teveel thyroxine in het bloed, waardoor de stofwisseling te hoog wordt.
• Er kan een goedaardige zwelling in de schildklier ontstaan (een adenoom). Vaak produceert deze een overmaat aan thyroxine en het stofwisselingsgehalte wordt te hoog.
• Kanker van de schildklier begint als een knobbel. Later kan deze uitzaaien, meestal eerst naar de lymfeklieren. Deze vorm van kanker is zeldzaam.

Hoe ga ik er zelf mee om?

U kunt niet zelf achterhalen wat de oorzaak van een zwelling in de hals is. Daarom moet u altijd een arts raadplegen.

Hoe gaat de arts er mee om?

De arts kan voelen of de zwelling ontstaan is in de schildklier of een andere oorzaak heeft. Hij vraagt na of u klachten hebt van een verhoogde of verlaagde schildklierwerking of struma in de familie voorkomt of u last hebt met ademen of slikken (een vergrote schildklier kan hinder geven door druk op de luchtpijp en de slokdarm). Vervolgens wordt een echo gemaakt van de schildklier en het gehalte aan schildklierhormoon in het bloed wordt gemeten. Een multinodulair struma wordt behandeld als het hinder veroorzaakt (bijvoorbeeld met slikken) of als de schildklier te hard werkt. De behandeling kan chirurgisch zijn, waarbij het grootste deel van de schildklier wordt verwijderd. Of door middel van radioactief jodium. Dit hoopt zich namelijk op in de schildklier en veroorzaakt ter plaatse zoveel straling dat de schildklier erdoor wordt vernietigd. Als de schildklier dan niet meer of onvoldoende werkt, kan schildklierhormoon in tabletvorm worden toegediend. Bij de ziekte van Graves wordt de schildklier afgeremd met tabletten of uitgeschakeld met radioactief jodium. Bij een adenoom wordt meestal de aangedane schildklierhelft chirurgisch verwijderd. Bij schildklierkanker is de operatie uitgebreider en ook lymfeklieren in de buurt worden ook weggenomen.. Indien mogelijk vindt nabehandeling plaats met radioactief jodium.

Wetenschappelijk nieuws