contactgegevens
APOTHEEK VELGHE
Zottegemstraat 24
9688 Schorisse
T. 055 45 56 81
info@apotheekvelghe.be

APOTHEEK VELGHE RONSE
Peperstraat 19
9600 Ronse
T. 055 21 26 72
ronse@apotheekvelghe.be
› Roodvonk

Hoe merk ik het?

  • Koorts
  • Keelpijn, met opgezette klieren in de hals
  • Uitslag op romp, armen en benen, rond de mond blijft de huid opvallend bleek

Hoe werkt het?

  • Vroeger was roodvonk een ernstige ziekte. Dat kwam doordat de roodvonk veroorzakende bacterie veel agressiever was dan tegenwoordig en doordat vroeger geen penicilline beschikbaar was waarmee we nu de bacterie kunnen bestrijden. De ziekte begint acuut; met snel stijgende koorts, hoofdpijn, soms ook overgeven. De keel is pijnlijk (zie ook: keelpijn). De klieren in de hals zetten op en zijn gevoelig. Ook de tong is rood en pijnlijk (we spreken wel van een `frambozentong`). Een dag na het begin van de ziekte ontstaat een uitslag, vaak eerst in de oksels en de liezen, met talrijke donkerrode stippels. Deze uitslag breidt zich uit over de romp, naar armen en benen en naar het gezicht. Typerend is dat de huid rond de mond opvallend bleek blijft. Na een dag of vijf verdwijnt de uitslag en daalt de koorts. Het duurt daarna nog wel een dag of vijf voor het kind weer beter is. Enkele weken later gaat de huid vervellen, vooral aan de handen en de voeten. Een paar weken na het herstel kunnen er alsnog twee complicaties optreden. Gelukkig zijn deze zeldzaam. Ze worden niet veroorzaakt door de bacterie zelf maar door de ontstekingsreactie die heeft plaatsgevonden om de bacterie te verdrijven.
  • Er kan een nierontsteking ontstaan (acute glomerulonefritis). Het kind wordt lusteloos, het gezicht zet op van het vocht en de plas is wat verkleurd door bloed.
  • Er kan een ontsteking ontstaan van de gewrichten en het hart. We spreken dan van acuut reuma. Dit gaat gepaard met koorts en pijnlijke rode gewrichten, afwisselend het ene dan weer het andere gewricht. Er kan benauwdheid ontstaan als ook het hart mee ontstoken raakt. Overigens, anders dan de naam doet vermoeden heeft acuut reuma niets uit te staan met `gewoon` reuma (reumatoïde artritis).

Hoe ontstaat het?

Roodvonk is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie (beta-hemolytische vorm van de streptococcusbacterie). Het is vooral een ziekte van kinderen in de basisschoolleeftijd (drie tot twaalf jaar). Besmetting vindt plaats door het inademen van kleine, bacteriën bevattende speekseldeeltjes die door een roodvonkpatiëntje worden opgehoest. Na de besmetting duurt het twee tot vier dagen tot het kind ziek wordt (incubatietijd). De ziekte is besmettelijk vanaf het moment dat de ziekteverschijnselen ontstaan totdat de uitslag is verdwenen. Als de ziekte behandeld wordt met penicilline dan is na de tweede behandeldag de besmettelijkheid voorbij.

Hoe ga ik er zelf mee om?

Heeft uw kind roodvonk, laat het dan rusten en geef het voldoende te drinken. Als het kind zich naar voelt en veel keelpijn heeft kunt u paracetamol geven. De koorts zakt na een dag of vijf. Na een dag of tien is het kind hersteld. In de meeste gevallen is behandeling met een antibioticum niet nodig.

Hoe gaat de arts er mee om?

Als het kind erg ziek is of als u er onzeker over bent of het niet vertrouwt moet u uw huisarts raadplegen. Deze kan de diagnose 'roodvonk' bevestigen. Afhankelijk van de ernst van het ziektebeeld zal hij in overleg met u besluiten al dan niet een antibioticum voor te schrijven. De streptococcusbacterie is goed gevoelig voor gewone penicilline. Mochten enkele weken na het herstel verschijnselen optreden die wijzen op het ontstaan van late complicaties (zie boven), dan dient u ook contact op te nemen met uw arts. Een bespreking van beleid en behandeling van deze zeldzame complicaties valt buiten het kader van dit hoofdstuk.

Wetenschappelijk nieuws

Een onderzoeksteam uit Nederland heeft meer zicht gekregen op het ontstaan van de ziekte van Kawasaki. Dit is een zeldzame, zeer ernstige afwijking van de hartvaten bij jonge kinderen, die al in de puberteit tot een hartinfarct kan leiden. Samen met onderzoekers uit zes landen heeft het team bij tweeduizend kinderen met de ziekte identieke afwijkingen gevonden in de genen. Het onderzoek is zondag online gepubliceerd op de website van Nature Genetics. De AMC-onderzoeker Taco Kuijpers, hoogleraar kinderimmunologie, is blij dat er eindelijk meer duidelijkheid komt over deze raadselachtige ziekte. ‘Het is belangrijk dat we de oorzaak van de ziekte weten te achterhalen. Als je er op tijd bij bent, dan kun je de kinderen veel ellende besparen.’ De ziekte van Kawasaki is een niet-aangeboren hartafwijking bij kinderen, voor het eerst in Japan beschreven, vandaar de naam. De kinderen worden gezond geboren, maar ergens in hun jonge leven raken de hartvaten ontstoken. De ziekte komt in Nederland bij één op de tienduizend kinderen voor, in Japan tien keer zo vaak. Het AMC is in Nederland het expertisecentrum voor de ziekte. De meeste in Nederland geboren kinderen, zijn dan ook bij Kuijpers en zijn team bekend. In Amsterdam zijn nu 500 kinderen onder controle. De symptomen bij de acute ziekte zijn niet al te duidelijk en vaak wordt de ziekte afgedaan als de kinderziekte roodvonk. De uiterlijke symptomen (rode huid) gaan weer over, maar bij een deel van de patiënten raken de bloedvaten bij het hart beschadigd. Ze lopen dan een groot risico op bloedstolsels en verminderde doorbloeding. Als de artsen er op tijd bij zijn, volstaat een infuus met antistoffen om de kinderen te genezen en de schade aan de bloedvaten te beperken. Als de ziekte niet bijtijds wordt opgemerkt kan op jonge leeftijd al een bypass operatie nodig blijken of krijgt het kind onverwacht als jong volwassene een hartinfarct. Kuijpers: ‘We hebben gegevens verzameld van tweeduizend kinderen wereldwijd en we hebben twee genetische regio’s gevonden die bij alle patiënten beduidend verschilt ten opzichte van gezonde kinderen. De gebieden hebben te maken met de werking van afweercellen. Maar we zijn er nog niet. Niet alle kinderen met deze afwijking krijgen de ziekte, er is een factor van buitenaf waaraan het kind wordt blootgesteld, die het falen van het immuunsysteem bloot legt. De zieke kinderen kunnen mogelijk de juiste antistoffen niet snel genoeg aanmaken. Daarom is een infuus met antistoffen voldoende om de kinderen erdoor heen te halen. Binnen 24 uur zijn ze vaak opgeknapt.’ Naar de onbekende factor die de kinderen met de afwijkende genen ziek maakt, wordt nu gezocht. Noot voor de redactie (niet v