Hoe merk ik het?
Pijn bij de menstruatie
Hoe werkt het?
Veel vrouwen (50 procent) kennen dit fenomeen: tijdens de menstruatie last hebben van pijn in de onderbuik of onderrug, vaak met krampen. Als er voor deze pijn geen oorzaak gevonden kan worden (wat dikwijls het geval is), spreken we van primaire dysmenorroe. Soms is de pijn zo hevig dat u één of twee dagen niet aan uw gewone bezigheden toekomt. Waarschijnlijk wordt deze pijn veroorzaakt door krachtige samentrekkingen van de baarmoederspier. Er vloeit daardoor minder bloed naar het baarmoederslijmvlies. Opvallend is dat vrouwen die last hebben van deze vorm van menstruatiepijn daar veel minder last van hebben na de geboorte van hun eerste kind.
Hoe ontstaat het?
Vaak is er dus geen oorzaak te vinden voor de pijnlijke menstruaties. Als er wel een oorzaak voor de pijn wordt gevonden, is er sprake van secundaire dysmenorroe. Veel voorkomende oorzaken daarvan zijn: endometriose, adenomyose, chronische ontstekingen in het kleine bekken en vleesbomen. Endometriose is een afwijking waarbij zich baarmoederslijmvlies bevindt op abnormale plaatsen buiten de baarmoeder. Vaak is dat in de eierstokken of op het buikvlies in het kleine bekken. Ook dit abnormale slijmvlies staat onder invloed van hormonen en kan dus gaan bloeden tijdens de menstruatie. Bloedingen op het buikvlies zijn erg pijnlijk. In de loop der tijd ontstaan er littekens, verklevingen en met oud bloed gevulde holten in de buik. Bij adenomyose groeit het baarmoederslijmvlies in de baarmoederspier. Op dezelfde manier als bij endometriose kan dat pijnklachten veroorzaken. Vleesbomen kunnen behalve abnormaal bloedverlies ook pijn veroorzaken tijdens de menstruatie.
Hoe ga ik er zelf mee om?
Bepaalde pijnstillers (zogenaamde NSAID's) zijn effectief bij menstruatiepijnen. Ze zijn in lagere doseringen vrij bij drogist of apotheek verkrijgbaar. U moet ze tijdens de dagen dat de menstruatie pijnlijk is innemen, meestal de eerste of de eerste twee dagen van de menstruatie.
Hoe gaat de arts er mee om?
Blijft u veel last houden dan is overleg met uw huisarts verstandig. Deze kan u eventueel NSAID's in een hogere dosering voorschrijven. Bereikt u daarmee toch nog onvoldoende resultaat dan is de anticonceptiepil, ook als anticonceptie niet noodzakelijk is, een effectief medicijn. Helpen al deze maatregelen niet, dan is specialistisch onderzoek door een gynaecoloog gewenst. Bij inwendig en echografisch onderzoek kan deze vaststellen of er zich vleesbomen of andere afwijkingen in het kleine bekken bevinden. Indien er door dit onderzoek nog geen duidelijke oorzaak voor uw klachten wordt gevonden, is misschien laparoscopisch onderzoek nodig. Daarbij wordt onder narcose via een kijkbuis het inwendige van de buikholte bekeken. Is er sprake van endometriose dan kan het nodig zijn met bepaalde medicijnen de hormonale cyclus tijdelijk stil te leggen. Soms is een operatie nodig om vleesbomen of littekenweefsel te verwijderen.
Wetenschappelijk nieuws
Pijnstillers uit de groep NSAID’s vergroten kans op maagbloedingen, hart- en nierproblemen Minstens 333.000 Nederlanders gaan onveilig om met vrij verkrijgbare pijnstillers als diclofenac, ibuprofen en naproxen. Ze gebruiken meer dan de dagelijks toegestane hoeveelheid van deze zogenoemde NSAID’s en lopen daarmee een verhoogde kans op onder andere maagbloedingen of schade aan de nieren. Bovendien worden deze pijnstillers ook vaak gebruikt door mensen met een verhoogde kans op ernstige complicaties. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC, dat zojuist is gepubliceerd in de British Journal of General Practice. NSAID’s zijn al geruime tijd zonder recept verkrijgbaar bij de drogist, apotheek en in de supermarkt. Ze worden in verband gebracht met een verhoogd risico op onder andere hartproblemen, maag- en darmbloedingen en nierproblemen. De pijnstillers vormen een extra risico voor onder andere ouderen, mensen die eerder maag-, of hartproblemen hebben gehad en mensen die bloedverdunners gebruiken. Mensen uit dergelijke risicogroepen wordt geadviseerd om de pijnstillers niet te gebruiken zonder overleg met een arts. Voor gezonde (jonge) mensen adviseren artsen om ze in een zo laag mogelijke dosering, gedurende een zo kort mogelijke periode te gebruiken. Bijna één op de drie mensen gebruikt één of meerdere soorten NSAID’s zonder recept, blijkt uit het onderzoek van de afdelingen huisartsgeneeskunde en medische informatica van het Erasmus MC. Bijna één op de 10 personen neemt meer in dan de dagelijks aanbevolen maximum dosering. ‘Als we dat omrekenen naar de gehele Nederlandse bevolking gaat het om zo’n 333.000 mensen’, zegt onderzoekster Aafke Koffeman. Ze slikken de pillen voornamelijk tegen hoofdpijn, pijn aan spieren en gewrichten en menstruatiepijn. Opvallend is dat de pijnstillers ook gebruikt worden door mensen die een groot risico lopen op ernstige complicaties. Zo’n 13 procent van hen gebruikt ze en 3 procent slikt meer dan de maximum aanbevolen dosis. Koffeman ‘Hoewel deze mensen aandoeningen hebben waardoor ze vaker in contact komen met dokters en apothekers, zijn ze kennelijk onvoldoende op de hoogte van de risico’s van de ze pijnstillers. Gezien deze cijfers is het de vraag of het wel goed is dat deze medicijnen in Nederland vrij verkrijgbaar zijn.’ Gebruikers van NSAID’s kunnen zelf bijdragen om het risico op problemen zo klein mogelijk te houden. Bijvoorbeeld door de pijnstillers kort te gebruiken niet meer te nemen dan de maximaal aangeraden dagdosering . Wie ouder is dan 70, reeds andere medicatie slikt of een chronische aandoening heeft, kan beter eerst advies inwinnen bij de huisarts.
